Aspirimi i trupit të huaj: Simptomat, Parandalimi dhe Menaxhimi

Çfarë është aspirimi i trupit të huaj?

Aspirimi i trupit të huaj ndodh kur një objekt i vogël hyn në trake ose bronke, duke penguar potencialisht rrugët e frymëmarrjes. Në varësi të madhësisë së objektit, trakeja mund të bllokohet plotësisht, duke shkaktuar asfiksi dhe duke paraqitur një rrezik kërcënues për jetën.
Kjo është më e zakonshme tek fëmijët e moshës 10 muaj deri në 3 vjeç, me shfaqjen më të lartë midis 12-24 muajsh. Objektet e zakonshme të aspiruara përfshijnë arra, fara, karamele, monedha, copa ushqimi të forta (p.sh. feta molle), lodra me pjesë të vogla dhe llastiqe flokësh.

Kur duhet të dyshoni për aspirimin e trupit të huaj?

• Kollë e papritur pa ndonjë sëmundje të mëparshme.
• Vështirësi në frymëmarrje (dispnea).

Simptomat

1. Kollitja është simptoma kryesore, pasi trupi përpiqet të nxjerrë jashtë objektin e huaj.
2. Nëse objekti është i madh dhe bllokon trakenë:
o Kollë intensive.
o Dispnea ose cianozë (ngjyrë kaltërosh).
3. Simptomat e vonuara:
o Ethe ose kollë e vazhdueshme ditë më vonë, shpesh me komplikime të tilla si pneumonia.

Si të reagoni
Nëse fëmija merr frymë:
• Mos ndërhyni.
• Çojeni fëmijën menjëherë në spitalin më të afërt për t'u siguruar që gjithçka është në rregull.
• Bazuar në historikun e fëmijës, mund të kryhen teste diagnostikuese (p.sh. radiografi, bronkoskopi) ose thjesht të vëzhgojnë fëmijën për disa ditë.

Nëse fëmija nuk merr frymë:
• Mos e futni dorën në gojën e fëmijës nëse objekti është qartë i dukshëm dhe lehtësisht i lëvizshëm.
• Lëreni fëmijën të kollitet, pasi kjo mund ta nxjerrë objektin në mënyrë natyrale.
• Mos i goditni kurrizin derisa kolliten dhe mos u jepni ujë.

Veprimet emergjente
Për foshnjat (nën 1 vit):

1. Mbajeni foshnjën në mënyrë që koka e tij të jetë më e ulët se busti.
2. Jepni 5 goditje mbrapa midis teheve të shpatullave, të drejtuara poshtë, për të hequr objektin.
3. Kthejeni foshnjën me fytyrë lart dhe bëni 5 ngjeshje në gjoks në nivelin e thithkave.
4. Përsëriteni derisa objekti të nxirret jashtë ose deri në 2 minuta, pastaj filloni CPR (ringjallje kardiopulmonare) nëse është e nevojshme.

Për fëmijët mbi 1 vit:

1. Vendoseni fëmijën në tokë ose në prehrin tuaj, duke e përkulur pak përpara.
2. Kryeni manovrën Heimlich:
o Gjunjëzohuni pas fëmijës.
o Vendoseni një grusht pak sipër kërthizës dhe poshtë sternumit.
o Kapeni grushtin me dorën tjetër dhe aplikoni 5 shtytje të barkut nga brenda dhe lart.
3. Alternoni me 5 ngjeshje në gjoks, duke shtypur nga brenda dhe lart.
4. Përsëriteni derisa objekti të nxirret jashtë ose deri në 2 minuta, më pas filloni CPR nëse është e nevojshme.

Këshilla parandaluese
Për fëmijët nën 5 vjeç:
• Mbani objekte të vogla jashtë mundësive.
• Hiqni lodrat që përmbajnë pjesë të vogla, kopsa, monedha ose medikamente të ngjashme me karamele.

Shkruar nga mjekja pediatre Katerina Katsibardi, MP, PhD