Παιδικός, Γιαγιά ή Νταντά;

Τι είναι καλύτερο για το παιδί: να μεγαλώνει με τη γιαγιά που το αγαπάει, με τη νταντά που είναι επαγγελματίας ή στον παιδικό σταθμό συντροφιά με άλλα παιδάκια και έμπειρους παιδαγωγούς; Ας δούμε τους παράγοντες που θα μας βοηθήσουν να πάρουμε την πρώτη σημαντική απόφαση για την ανατροφή του παιδιού μας.

Αν επιλέξουμε τη λύση της έμπειρης νταντάς baby-sitter

Τα υπέρ

• Το παιδί παραμένει στο οικείο και προστατευμένο περιβάλλον του σπιτιού μας.
• Δεν χρειάζεται να ξυπνάμε το παιδί νωρίς το πρωί για να το πάμε στον παιδικό σταθμό. Έτσι και εκείνο κοιμάται όσο επιθυμεί και εμείς γλιτώνουμε το πρωινό άγχος.
• Η νταντά ακολουθεί αυστηρά το πρόγραμμα που θα της υποδείξουμε. Το παιδί βγαίνει βόλτα καθημερινά την ίδια ώρα, τρώει και κοιμάται χωρίς να ταλαιπωρείται. 
• Η νταντά είναι (ή τουλάχιστον πρέπει να είναι) ολοκληρωτικά αφοσιωμένη στη φροντίδα του παιδιού. Μπορεί να του διαβάζει, να του μαθαίνει πράγματα, να κάνει κατασκευές και γενικά να το απασχολεί δημιουργικά.
• Δεν κολλάει τις ιώσεις τη μια μετά την άλλη. Παραμένει προστατευμένο από τις ασθένειες και εμείς δεν χρειάζεται να εξαντλούμε την καλοκαιρινή μας άδεια από το Φθινόπωρο.

Τα κατά

• Η επιλογή της κατάλληλης νταντάς για το παιδί μας είναι δύσκολη και είναι μόνο δική μας. Απαιτεί χρόνο, έρευνα, «ακονισμένο» ένστικτο και είναι μια διαδικασία που μπορεί να μας δημιουργήσει στρες. 
• Όσο καλή και «τσεκαρισμένη» και αν είναι η νταντά, δεν παύει να είναι ένα νέο πρόσωπο στο σπίτι μας, στην οικογένειά μας, που περνάει χρόνο με το παιδί μας, ενώ εμείς είμαστε μακριά. Αυτό μπορεί να μας δημιουργεί άγχος, αμφιβολίες, ζήλεια, ακόμη και ενοχές. 
• Η λύση της νταντάς κοστίζει περισσότερο από τις άλλες δυο λύσεις. 
• Το παιδί περνάει πολλές ώρες με τη νταντά (ειδικά όταν ο καιρός δεν επιτρέπει τις βόλτες) με αποτέλεσμα να μην έχει τα ερεθίσματα που θα το βοηθήσουν στην εξέλιξή του, να βαριέται, να παραπονιέται, να θέλει παιδάκια για παρέα. 
• Σε αντίθεση με το σχολείο, όπου τα απρόοπτα αντιμετωπίζονται από την ομάδα των εκπαιδευτικών, η νταντά είναι μόνο ένας άνθρωπος που σημαίνει πως θα πρέπει να έχουμε έτοιμη μια λύση έκτακτης ανάγκης αν αρρωστήσει, αν καθυστερήσει στην κίνηση το πρωί, αν πρέπει να λείψει για κάποιο λόγο ή απλά αν αποφασίσει να μας αφήσει.

Tips για καλύτερη προσαρμογή με τη νταντά

• Το καλύτερο θα ήταν η baby-sitter να έρχεται στο σπίτι, παρά το παιδί να πηγαίνει στο δικό της. Έτσι, η ανατροπή για το παιδί δεν θα είναι πολύ μεγάλη. Θα νιώθει οικεία, εφόσον θα βρίσκεται στην έδρα του, στο δικό του χώρο, κοντά στα αγαπημένα του παιχνίδια, οπότε η προσαρμογή στη νέα κατάσταση χωρίς τους γονείς θα είναι πιο εύκολη.
• Φροντίζουμε η εξοικείωση με το νέο πρόσωπο στη ζωή του παιδιού να γίνει ομαλά. Δεν μπορούμε να φέρουμε τη νταντά ξαφνικά στο σπίτι και να αφήσουμε το παιδί μόνο του μαζί της από την πρώτη μέρα. Το παιδί θέλει χρόνο και εμείς είμαστε υποχρεωμένοι να του τον εξασφαλίσουμε. Τις πρώτες μέρες καθόμαστε μαζί με τη νταντά και το παιδί, ώστε να νιώσει ασφαλές μαζί της και ταυτόχρονα εξηγούμε στο παιδί (όσο μικρό κι αν είναι) ότι αυτή η κυρία είναι εδώ για να το φροντίζει και θα μένει μαζί του, όταν η μαμά θα πηγαίνει στη δουλειά. 

Αν η baby-sitter δεν μιλάει ελληνικά

Το να έρθει το παιδί σε επαφή με μια γλώσσα άλλη από τη μητρική του, μόνο καλό μπορεί να του κάνει. Υπάρχουν μόνο δυο περιπτώσεις στις οποίες αυτό μπορεί να αποδειχτεί κακό για το παιδί: 

• Όταν οι δυο γλώσσες ανακατεύονται και εναλλάσσονται σε μεγάλο βαθμό, δηλαδή όταν στην ίδια πρόταση υπάρχουν λέξεις από κάθε γλώσσα.
• Όταν η νταντά που φροντίζει το παιδί μιλάει σε μια γλώσσα που δεν τη γνωρίζει η ίδια καλά, γιατί δεν την είχε μάθει από την παιδική της ηλικία. Π.χ. σπαστά ελληνικά ή αγγλικά.

Αν επιλέξουμε τη λύση του παιδικού σταθμού

Τα υπέρ

• Το παιδί μαθαίνει διαρκώς καινούργια πράγματα, περνάει δημιουργικά το χρόνο του, καλλιεργεί τις δεξιότητές του μέσα από τα παιχνίδια, τα τραγούδια, τις ζωγραφιές, τις κατασκευές κ.λπ.
• Το παιδί συναναστρέφεται με άλλα παιδιά και αναπτύσσει την κοινωνικότητά του. 
• Η μαμά εμπιστεύεται πιο εύκολα το οργανωμένο περιβάλλον του παιδικού σταθμού, όπου υπάρχουν κι άλλα μωρά εκτός από το δικό της, από μια νταντά που δεν τη γνωρίζει καλά ή δυο μεγάλους στην ηλικία ανθρώπους όπως είναι ο παππούς και η γιαγιά.
• Σε αντίθεση με το ευέλικτο συνήθως περιβάλλον του σπιτιού, στο σχολείο υπάρχουν κανόνες στους οποίους το παιδί πρέπει να υπακούει, πρόγραμμα το οποίο πρέπει να τηρεί, κανονισμοί που οφείλει να σέβεται. 
• Η λύση του παιδικού σταθμού είναι πολύ οικονομική.

Τα κατά

• Αν δεν θέλουμε να πληρώσουμε την επιβάρυνση για το σχολικό λεωφορείο ή αν επιλέξουμε να πηγαινοφέρνουμε εμείς το παιδί στο σχολείο, θα πρέπει πρωί και απόγευμα να είμαστε πάντα στην ώρα μας.
• Το παιδί, ειδικά τον πρώτο χρόνο στον παιδικό σταθμό, καθώς έρχεται σε επαφή με τόσα παιδάκια, κολλάει συνεχώς ιώσεις που σημαίνει ότι πρέπει να είμαστε προετοιμασμένοι: το μεγαλύτερο διάστημα θα το περάσει στο σπίτι, οπότε πρέπει να έχουμε εναλλακτική λύση για τις φορές που θα αρρωσταίνει.
• Οι δημοτικοί παιδικοί σταθμοί παραμένουν κλειστοί για μεγάλα διαστήματα στις γιορτές, το καλοκαίρι, τις αργίες και τις... απεργίες. Πρέπει λοιπόν να έχουμε εξασφαλίσει εναλλακτική «φύλαξη» για το παιδί.

Tips 

• Είναι προτιμότερο το παιδί να έχει κατακτήσει την ικανότητα του περπατήματος πριν το πάμε στον παιδικό σταθμό. Η κατάλληλη στιγμή είναι όταν το παιδί γίνει δεκαοχτώ μηνών, όταν δηλαδή έχει κατακτήσει πλήρως την ικανότητα για περπάτημα και... ακροβασίες.
• Το ιδανικό θα ήταν αρχικά το παιδί να περνάει λίγες ώρες στον σταθμό και σταδιακά να αυξάνουμε την παραμονή του μέχρι το πλήρες ωράριο.
• Ο παιδικός σταθμός, εφόσον ο κανονισμός το επιτρέπει, συνδυάζεται και με τη γιαγιά ή τη νταντά που μπορεί να παίρνει το παιδί στο σπίτι νωρίτερα.
• Πρέπει πάντα να καθησυχάζουμε το παιδί εξηγώντας του τους λόγους που το στέλνουμε στον παιδικό σταθμό. Για παράδειγμα του λέμε: «Σε πηγαίνω στον παιδικό σταθμό και αργότερα θα έρθω να σε πάρω. Στον παιδικό σταθμό θα συναντήσεις όλους τους φίλους σου και τις δασκάλες». Η επανάληψη χρειάζεται να γίνεται κάθε μέρα, πρέπει να μιλάμε και να προειδοποιούμε το παιδί. 
• Δεν καλοπιάνουμε το παιδί, γιατί έτσι θα φοβηθεί ότι κάτι κακό πρόκειται να συμβεί στο ίδιο ή σε εμάς. 
• Αν το παιδί μας είναι μέχρι 6 μηνών, στην επιστροφή από το σχολείο του δίνουμε χρόνο να μας αναγνωρίσει ξανά, δηλαδή να θυμηθεί και πάλι το άρωμα μας, τη φωνή μας. Μόνο όταν επιστρέφουμε στο σπίτι, το παιδί αυτής της ηλικίας ξαναβρίσκει πραγματικά τη μητέρα του. Αυτό δεν συμβαίνει ούτε στον παιδικό σταθμό, ούτε στο δρόμο. Αυτό μπορεί να μας εκπλήσσει, όμως πρέπει να θυμόμαστε ότι το παιδί χρειάζεται το δικό του χώρο, το περιβάλλον που του είναι οικείο, τις φωνές του μπαμπά και της μαμάς, το κρεβάτι, τα παιχνίδια, το δωμάτιό του.

Αν επιλέξουμε τη λύση της γιαγιάς

Τα υπέρ

• Το παιδί μένει με τη γιαγιά του, άρα είμαστε βέβαιοι ότι βρίσκεται με κάποιον που το αγαπά και έχει τη διάθεση να το φροντίσει με τον καλύτερο τρόπο.
• Η λύση αυτή είναι η πιο οικονομική!
• Μπορούμε να έχουμε το κεφάλι μας ήσυχο. Η γιαγιά όχι μόνο θα κρατήσει το παιδί μας, αλλά θα του μαγειρέψει και θα κάνει και... υπερωρίες, αν εμείς χρειαστεί να καθυστερήσουμε στο γραφείο ή αποφασίσουμε να πιούμε ένα γρήγορο καφέ μετά τη δουλειά!

Τα κατά

• Οι γιαγιάδες έχουν την τάση να κακομαθαίνουν τα εγγόνια. Είναι πολύ πιθανό, λοιπόν, το παιδί που παραλαμβάνουμε με την επιστροφή μας στο σπίτι, να είναι ένα... άλλο παιδί.
• Οι γιαγιάδες - και ο κύκλος τους - δύσκολα λένε όχι σε ένα παιδί που παρακαλάει για σοκολάτες, πατατάκια, τηλεόραση, πατάτες τηγανητές! Αν εμείς δεν συμφωνούμε με όλα αυτά, είναι πολύ πιθανό να τα βρούμε σκούρα στην προσπάθεια να πείσουμε τη γιαγιά να συμμορφωθεί.
• Οι γιαγιάδες συνήθως είναι μιας κάποιας ηλικίας που σημαίνει ότι μπορεί να μην είναι σε θέση να ανταποκριθούν στις απαιτήσεις (για βόλτες και παιχνίδια) του παιδιού. Αυτό μπορεί να δημιουργήσει πρόβλημα στο παιδί που θα είναι αναγκασμένο να περνάει το χρόνο του μέσα στο σπίτι (πιθανότητα με άλλες γιαγιάδες ή μπροστά στην τηλεόραση), αλλά και στην ίδια τη γιαγιά που μπορεί να το παρακάνει, προσπαθώντας να ικανοποιήσει το εγγονάκι της.

Tips 

• Εξηγούμε στην γιαγιά ότι υπάρχουν όρια στα θέλω του παιδιού και πως αυτό είναι καλό για όλους - κυρίως όμως για το ίδιο.
• Δίνουμε στη γιαγιά ένα κινητό τηλέφωνο με το οποίο θα μπορούμε να επικοινωνούμε μαζί της, κάθε φορά που χρειάζεται.

Εν κατακλείδι 

Όποια από τις τρεις λύσεις κι αν επιλέξουμε, είναι σημαντικό το παιδί μας να έχει κατακτήσει τη γνώση ότι πέρα από τη φιγούρα της μητέρας ή του πατέρα, υπάρχουν και άλλα άτομα στο περιβάλλον του, με τα οποία μπορεί να νιώθει ασφαλές. Για την κατάκτηση αυτής της γνώσης, πέρα από τη φυσική ωρίμανση που φέρνει το πέρασμα του χρόνου, η δική μας συμβολή είναι σημαντική. Φροντίζουμε, λοιπόν, το παιδί να έρχεται σε επαφή με άλλα παιδιά στα πάρκα και τις παιδικές χαρές. Όταν το παιδί, από τους πρώτους μήνες της ζωής του, συναναστρέφεται με κόσμο, φίλους και συγγενείς, παίζει μαζί τους, το παίρνουν αγκαλιά, του μιλάνε, του λένε τραγούδια κ.λπ., αρχίζει να εξοικειώνεται μαζί τους και, καθώς μεγαλώνει, μπορεί πιο εύκολα να δεχτεί ότι θα περάσει λίγο χρόνο με άλλους ανθρώπους, εκτός της μητέρας και του πατέρα του. Κάθε φορά που μετακινούμαστε, λοιπόν, είναι χρήσιμο να παίρνουμε μαζί και το παιδί για να γνωρίσει όλους τους θείους, τις θείες, τους παππούδες κ.λπ. Μέσω αυτής της διαδικασίας «συνάντησης» με άλλα αγαπητά πρόσωπα, το παιδί μας αναπτύσσει σιγά-σιγά το αίσθημα της προετοιμασίας, είτε αυτό σημαίνει ότι θα δει νέα πρόσωπα, είτε ότι θα αποχωριστεί το διαρκές βλέμμα της μητέρας και του πατέρα του.